Tıbbi Müdahalede Yetkili Kişi Olma Koşulu
Bir müdahalenin hukuka uygun sayılabilmesi, yalnızca tıbben gerekli (endikasyon) olmasına değil, aynı zamanda yetkili sağlık profesyoneli tarafından yerine getirilmesine bağlıdır. Kanun, hangi işlemlerin kimlerce yapılabileceğini meslek kurallarıyla ayrıntılı biçimde sınırlar:
- Mesleki ehliyet: Tıp fakültesi diploması ve Sağlık Bakanlığı onayı (diploma tescili) hekimlik yapmanın asgarî şartıdır. 2011’deki düzenlemeyle “Türk vatandaşı olma” koşulu kaldırılmış; denkliği onaylanan ve çalışma izni alan yabancı hekimlere de meslek icrasının yolu açılmıştır.
- Uzmanlık alanı: Her hekim, ancak eğitimini aldığı branşta müdahalede bulunabilir. Örneğin ruhsal bozuklukları bir nörolog, mide rezeksiyonunu bir pratisyen hekim yapamaz; bu işlemler sırasıyla psikiyatri ve genel cerrahi uzmanlarını gerektirir.
- Ekip zorunluluğu: Mevzuat, genel veya lokal anestezi altında gerçekleştirilen büyük ameliyatlarda en az bir uzman hekim ile ikinci bir hekimin birlikte bulunmasını şart koşar.
- Diğer sağlık personeli: Hemşire, ebe, paramedik gibi meslek mensupları da kendi görev tanımlarındaki müdahaleleri yapabilir; ancak hekim yetkisi gerektiren işlemleri yerine getiremezler.
Dolayısıyla sağlık çalışanının, uzmanlık sınırlarını aşarak veya yetki belgesi olmaksızın müdahale yapması “yetkisiz tıbbi işlem” niteliği taşır ve hem meslekî hem de hukuki sorumluluk doğurur.