Nitelikli (Vasıflı) İkrar Nedir?

Nitelikli (vasıflı) ikrarda, ikrar eden, karşı tarafın ileri sürdüğü vakıanın doğru olduğunu bildirir; ancak, bunun hukuki niteliğinin iddia edildiğinden başka olduğunu ifade eder. Örneğin davalı, davacıdan on bin lira aldığını ikrar eder, fakat bu parayı ödünç olarak değil de bağışlama olarak aldığını bildirirse, davalının ikrarına vasıflı ikrar denir. Burada davacının ileri sürdüğü vakıa ikrar edilmekte, fakat onun iddia ettiği hukuki nitelik (ödünç) inkar edilmektedir. Bu nedenle, nitelikli ikrara gerekçeli inkar da denir.

Acaba, burada davalı on bin lirayı aldığını ikrar etti diye, davalının bu parayı ödünç olarak değil bağışlama olarak aldığını mı ispat etmesi, yoksa davacının bu parayı ödünç olarak verdiğini mi ispat etmesi gerekir? Davalı parayı bağışlama olarak aldığını ispat etsin denirse, onun ikrarı bölünmüş olur; aksi halde (davacı ödünç verdiğini ispat etsin denirse) ikrar bölünmemiş olur.

Hukukumuzda nitelikli (vasıflı) ikrarın bölünemeyeceği, yani, vasıflı ikrarın ikrar eden aleyhine delil teşkil etmeyeceği, aksine o vakıayı ileri sürenin onu ispat etmesi gerektiği genel olarak kabul edilmektedir. Yani, vasıflı ikrarda ispat yükü (HMK m. 190; TMK m. 6), vakıayı ileri süren tarafta olup o vakıayı vasıflı olarak ikrar eden (gerekçeli olarak inkar eden) tarafta değildir. Yargıtay da aynı görüştedir. Örneğin;

Yukarıda ödünç-bağışlama örneğinde, davacı, davalıya ödünç (para) verdiğini ispat etmelidir; yani ispat yükü davacıdadır.

Davacı, otomobilini davalıya emanet olarak (TBK m. 561 ve devamı) verdiğini iddia etmiş, davalı ise otomobili emanet olarak değil rehin olarak aldığını bildirmiştir; davacının emanet (vedia) sözleşmesini ispat etmesi gerekir.

Davacı, davalıdan ödünç aldığı on bin liranın teminatı olmak üzere davalıya ineğini rehin verdiğini iddia etmiş, davalı ise bu ineği on bin liraya davacıdan satın aldığını bildirmiştir; davacının ineği rehin olarak verdiğini ispat etmesi gerekir.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir