Marka hukukunda kural; markanın tek sahibi olmasıdır. “Tek sahip ilkesi” ya da “marka sahibinin tekliği” adlı bu ilkeye göre, marka kural olarak birden çok kişi adına tescil ettirilemez.
Söz konusu ilke, ret nedenlerine ilişkin SMK m. 5/1/ç ve m. 6/1 hükümlerine dayanmaktadır.
Bazı durumlarda tek sahip ilkesi ve SMK m. 5/1/ç ve m. 6/1 hükümleri uygulanmamakta, mükerrer markalar birlikte var olmaktadır. Mükerrer marka kavramı; başlangıçta tesciline itiraz edilmemesi nedeniyle farklı kişiler adına tescil edilmiş ve uzun süredir varlığını sürdüren markaları ifade etmektedir.
Marka sahibinin tekliği istisnalarından ilki, SMK m. 5/3 hükmünde düzenlenmiş olan muvafakat kavramıdır. Diğer istisna ise, SMK m. 25/6 hükmünde düzenlenen sessiz kalma yoluyla hak kaybıdır. Anılan hükme göre; “Marka sahibi sonraki tarihli bir markanın kullanıldığını bildiği veya bilmesi gerektiği halde bu duruma birbirini izleyen beş yıl boyunca sessiz kalmışsa, sonraki tarihli marka tescili kötüniyetli olmadıkça, markasını hükümsüzlük gerekçesi olarak ileri süremez.”
İşte söz konusu istisnaların gerçekleştiği durumlarda, mükerrer markalar birlikte varlıklarını sürdürmekte; marka sahibi markasının aynısının ya da benzerinin bir başka adına tescil edilmiş olmasına katlanmaktadır.
Mükerrer marka sahibi, aynı zamanda markasının seri markasını oluştma konusunda da kazanılmış (müktesap) hak sahibidir. Konu hakkında Yargıtay inancına göre de, mükerrer markaların seri markalarının tescili engellenmemelidir; zira bir işletme ile özdeşleşmiş markanın zaman içindeki değişiklik ve gelişmelere uyum sağlaması ve asli unsuru korunarak seri markalar yoluyla kendini yenilemesi, zorunlu veya gerekli olabilir. Bu itibarla; marka sahibinin, kendi markasının seri markalarını, bu markalar mükerrer marka sahibinin markasıyla aynı ya da benzer olsa bile tescil ettirmek hakkı bulunmaktadır.
Marka tescilinden doğan haklar münhasıran marka sahibine ait sayılır (SMK m. 7/2). Bu nedenle, marka üzerindeki hak mutlak hak niteliğini taşır. Marka hakkı, sahibine, yasaklamak da dahil inhisari haklar ve yetkiler verir. Söz konusu haklar, malvarlığı ve kişisel yararlar içerir.
Marka sahibi markasını kullanarak ya da başkasının kullanmasına izin vererek markasından ekonomik menfaatler elde eder. Marka sahibinin, kişisel menfaatleri ise ünü ve itibarı ile ilgilidir. Marka hakkı koruyucu yetkiler de içerir.
Marka hakkının, sahibine “marka sahibi” denilir. Marka hakkı tescille aslen ve mirasın geçmesi ya da hukuki bir işlemle devren kazanılır.
Marka sahibinin, izni alınmadan markasının kullanılmasının önlenmesini talep etme hakkı vardır (SMK m. 7/2).
İstisnalar dışında, bir marka kural olarak birden çok kişi adına tescil ettirilemez.
Bir marka üzerinde müşterek veya iştirak halinde mülkiyet olabilir. Bu tür mülkiyet çoğu kez mirasla geçişlerde doğar. Söz konusu hallerde 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun paylı mülkiyet ve elbirliği mülkiyetine ilişkin hükümleri uygulanır (TMK m. 688 vd.).
Marka hakkının birden fazla sahibi olması durumunda sahiplerden birinin kendisine düşen payı tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması halinde, diğer pay sahiplerinin önalım hakkı vardır (SMK m. 148/3).