Kötüniyet tazminatı nedir? Kötüniyet tazminatı, sadece iş güvencesi kapsamı dışında kalan işçilerin iş sözleşmesinin, işçinin yasal hakkını araması veya şikâyet yoluna başvurması gibi nedenlerle işverence feshedilmesi halinde işveren tarafından fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işçiye bildirim süresinin üç katı tutarında ödenmesi gereken tazminattır. Fesih hakkının kötüye kullanılması yalnız süreli (bildirimli) fesihte değil derhal (usulsüz) fesihte de söz konusudur. Yani bildirim şartına uyulmamışsa işçi işverenden kötüniyet tazminatıyla birlikte ihbar tazminatını da talep edebilir. İşçinin kötüniyet tazminatı talep edebilmesi için işverenin fesih hakkını kötüye kullandığını somut olay ve belgelerle kanıtlaması gerekmektedir. İş Kanunu’nda konuya ilişkin ayrıntılara yer verilmemiştir. Bu sebeple

Devamını okumak için tıklayın…Kötüniyet Tazminatı Nedir? Nasıl Hesaplanır?

İşverenin hiçbir etkisi olmadan çalışanın kazancının artırmak amacıyla işyerinde fazla çalışması, FÇ olarak değerlendirilemez. Fazla çalışmadan söz edebilmek için, çalışmanın işverenin istek ve iradesiyle gerçekleşmesi gerekir. Çalışanın kendiliğinden işyerinde kalması fazla çalışmanın kabulünü gerektirmez. Not: İşçinin bilgi ve performansını arttırmak için yapılan toplantılara katılması da FÇ olarak kabul edilemez.

4857 sayılı İş Kanunu’nda yer alan FÇ ücretinin %50 zamlı ödeneceğine ilişkin hüküm, nispi emredici niteliktedir. Yani öngörülen oran iş ya da toplu iş sözleşmeleriyle ancak çalışan lehine arttırılabilir. İşverenin talebi ve işçinin onayıyla 270 saate kadar FÇ süresine ait ücretlerin çalışanın ücretine dâhil edilmesi mümkündür. Bu durumda işçi ücreti değişkenlik gösterebilir. Ancak her halükârda 270 saati aşan çalışmalarda çalışan, FÇ ücretini talep edebilir. Not: Birtakım sözleşmelerde FSÇ ya da FÇ ücretlerinin asıl ücretlere dâhil edildiği uygulamalara rastlanmaktadır. Bu tür sözleşmelerin, geçerliliğine yönelik mevzuatta bir düzenleme bulunmamakla birlikte sözleşme serbestisi ilkesi ve belirli sınırlamalar dâhilinde geçerli olduğuna dair Yargıtay kararları

Devamını okumak için tıklayın…Fazla Çalışma Ücretinde Farklı Düzenlemelere Gidilebilir Mi?

Sağlık kuralları bakımından günde 7,5 saat veya daha az çalışılması gereken yerlerde, gece yürütülen işlerde ve yerin/suyun altında gerçekleştirilen yapım işlerinde FÇ yaptırılamaz. Aşağıda sayılan çalışanlara da FÇ yaptırılması söz konusu değildir: ▪ 18 yaşından küçük işçiler, ▪ Part-time (kısmi süreli iş sözleşmesiyle) çalışanlar, ▪ Hamile, yeni doğum yapmış ve çocuk emziren işçiler, ▪ Fazla çalışmayı kabul etmiş ancak sağlık durumlarının hangi işlerde ve yerlerde çalışmaya elverişli olmadığını bir hekim raporuyla belgeleyen işçiler.

Yasal sınırlar: Fazla çalışmaların toplamı; hazırlama, tamamlama ve temizleme işlerinde geçen sürelerle birlikte bir yılda 270 saatten fazla olamaz. Buradaki yılın takvim yılı mı yoksa çalışanın işe giriş tarihinden itibaren geçen bir yıl mı olduğu konusunda mevzuatta bir düzenleme yer almamaktadır. Ancak işçinin onayının her yılbaşında alınması gerektiğini belirten düzenlemeyle takvim yılının ölçüt alınmasının daha sağlıklı olacağını düşünmekteyiz. Çalışma sürelerinin hesabında yarım saat ve daha az süreler yarım saat, yarım saati aşan süreler ise bir saat olarak kabul edilir. Fazla çalışmalara ilişkin günlük bir sınır yoktur. FSÇ süreleri ile ilgili ise İş Kanunu’nda hiçbir sınırlama yoktur. İşyerinde FÇ sürelerinin yıllık

Devamını okumak için tıklayın…Fazla Çalışmanın Yasal Sınırları ve Koşulları Nelerdir?

Çalışan, isterse çalışmaları karşılığı zamlı ücret yerine fazla çalıştığı her saat karşılığında 1 saat 30 dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında ise 1 saat 15 dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. Bu sürelerin iş sözleşmeleriyle attırılması mümkündür. İşveren, FÇ ücreti vermek yerine çalışanını serbest zaman kullanmaya zorlayamaz. Çalışan, istediği serbest zamanı işverene önceden yazılı/sözlü olarak bildirmek zorundadır. İşveren ise işin/ işyerinin gereklerine/ uygun olarak 6 aylık süre zarfında ve iş günlerinde olmak üzere çalışanının serbest zaman kullanabileceği dönemleri/süreleri kendisine bildirerek bu hakkın kullanılmasına imkân sağlar. Teoride aralıksız şekilde kullanılacağı ifade edilse de uygulamada serbest zaman, bölünerek kullandırılmaktadır. Ayrıca çalışanın kısmen

Devamını okumak için tıklayın…Fazla Çalışma, Serbest Zaman Olarak Kullanılır Mı?

İş akdi yapılırken ya da FÇ ihtiyacı duyulduğunda işçiye ait FSÇ ve FÇ onayının alınması ve bu onayın işçinin özlük dosyasında saklanması şarttır. FÇ onayı alınmamış bir işçinin fazla çalışmayı kabul etmemesi durumunda işveren, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedemez. FSÇ veya FÇ yapmak istemeyen işçi verdiği onayı 30 takvim günü içerisinde mazeret sunma zorunluluğu bulunmaksızın ancak işverene yazılı olarak bildirmek kaydıyla geri alabilir. Onay vermesine rağmen sağlık durumunun elvermemesi ya da çalışanı haklı kılacak diğer nedenlerin oluşması durumunda işçi, FÇ’ye zorlanamaz. Böyle bir durumda çalışanın sözleşmesinin feshine gerek kalmadan FÇ’den kaçınma hakkı doğar. Bu durumdaki bir işçiye doğrudan haklı nedenle

Devamını okumak için tıklayın…Fazla Çalışma Yapılabilmesi İçin Çalışanın Onayı Şart Mıdır?

Günlük çalışma süresinin ortalarında, işyerinin rutinleri ve işin gereğine göre ayarlanarak, en az ve kesintisiz olmak suretiyle işçilere; ▪ 4 saat veya daha kısa süreli işlerde 15 dakika, ▪ 4 saatten fazla ve 7,5 saate kadar süreli işlerde 30 dakika, ▪ 7,5 saatten fazla süreli işlerde toplam 1 saat ara dinlenme süresi verilir. Ara dinlenmeleri, aynı veya farklı saatlerde kullandırılabilir. İklim, mevsim, iş yoğunluğu vb. sebeplerle daha kısa aralıklarla da kullandırılabilir. Ara dinlenme süreleri, aksi bir hüküm olmadıkça çalışma süresi ya da fazla çalışma olarak sayılmazlar. Ara dinlenmesi süresi çalışanın serbestçe kullanabileceği kendisine ait bir süredir. Çalışan, bu süreyi dilerse

Devamını okumak için tıklayın…Ara Dinlenme Nedir?

Çalışma süresi; işçinin çalışsın ya da çalışmasın, işgücünü işverenin emrine sunduğu süreler ile 4857 sayılı İş Kanunu’nda çalışma süresinden sayılan sürelerin toplamından oluşur. Bu sürelerde çalışanlar, ücrete hak kazanırlar. Haftalık çalışma süresi 45 saattir. Bu nispi emredici düzenleme, haftalık çalışma süresinin üst sınırını belirler. Bu süre, iş/toplu iş sözleşmeleriyle azaltılabilir ama arttırılamaz. Günlük çalışma süresi ise; hazırlama, tamamlama ve temizleme işlerinde geçen sürelerle birlikte en fazla 11 saattir. İşveren, işçilerin çalışma sürelerini imza föyü, PDKS, puantaj vb. kayıtlarla belgelemek zorundadır. İşin niteliğine göre, işin başlama ve bitiş saatleri işçiler için farklı şekilde düzenlenebilir. Sağlık kuralları bakımından, günde 7,5 saat ya

Devamını okumak için tıklayın…Çalışma Süresi Nedir?

Fazla çalışma (FÇ), genel olarak haftalık yasal çalışma süresi olan 45 saati aşan çalışmalardır. Fazla sürelerle çalışma (FSÇ) ise haftalık çalışma süresi 45 saatin altında ise 45 saate kadar yapılan çalışmaları ifade eder. Örneğin iş sözleşmeleriyle haftalık çalışma süresi 42 saat olarak belirlenmiş bir işyerinde, işçinin hafta boyunca 48 saat çalışması halinde 45 saate kadar olan 3 saatlik çalışması fazla sürelerle çalışma, 45 saati aşan 3 saatlik çalışması da fazla çalışma olarak ifade edilir. İstisnası: Denkleştirme çalışmasının uygulandığı hallerde yani 2 aylık süre zarfında bazı haftalarda 45 saatin üzerinde çalışılmış olsa dahi haftalık ortalama çalışma süresi 45 saati aşmamışsa bu

Devamını okumak için tıklayın…Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Nedir?