Kanun ve Yönetmelik’te riskli yapı tespiti bakımından yer verilen yapı maliki, Kanun ve Yönetmelik’te tanımlanmış değildir. Yapı maliki, riskli yapı tespiti sürecinde oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Bu sebeple yapı malikinin kim olduğunun tespit edilmesi gerekir. Yapı maliki, yapı üzerinde mülkiyet hakkı olan kişiler olarak anlaşılabilir. Örneğin; (A), (B) ve (C) bir yapı üzerinde paylı mülkiyet hükümlerine göre paydaş iseler her biri yapı malikidir. Kat mülkiyetine konu yapılarda her bir bağımsız bölüm maliki yapı maliki olarak düşünülebilir. Nitekim uygulamada da kat mülkiyetine konu yapılarda her bir bağımsız bölüm maliki, yapı maliki olarak kabul edilmektedir. Ancak önemle belirtilmelidir ki Kanun ve

Devamını okumak için tıklayın…Yapı maliki kimdir?

Henüz inşaat hâlinde olup içinde ikamet edilemeyen yapılar ile statik bakımdan yapı bütünlüğü bozulmuş (ağır hasarlı olması sebebiyle içinde ikamet edilmesi mümkün olmayan) yapılar riskli yapı tespitine konu olamaz (Yönetmelik m.7/f.1). Bunun dışındaki her türlü yapı riskli yapı tespitine konu olabilir. Buna göre şu yapılar dışındaki her türlü yapı için riskli yapı tespiti yapılabilir: i) İnşaat halinde olup içinde ikamet edilmeyen yapılar ii) Ağır hasarlı olup içinde ikamet edilmesi mümkün olmayan yapılar

Bir yapının riskli alan içinde yer alması o yapının riskli yapı olarak tespit edilmesine yol açabilir. Riskli yapı tespiti yapılabilecek hâllerden biri de yapının riskli alan içinde bulunmasıdır. Ancak bir yapının riskli alan içinde bulunması, o yapının kendiliğinden riskli yapı olduğunu göstermez. Riskli alan içinde bulunan yapı için de riskli yapı tespitinin ayrıca yapılması gerekmektedir.

Bir yapının riskli yapı olarak tespit edilebilmesi için şu hâllerden birinin varlığı gereklidir: i) Yapının riskli alan içinde yer alması, Bilimsel ve teknik verilere dayanması kaydıyla; ii) Yapının ekonomik ömrünü tamamlamış olması, iii) Yapının yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıması. Bu hâllerden birinin varlığı durumunda riskli yapı tespiti yapılabilir.

Kanun ve Yönetmelik, rezerv yapı alanı tespitine karşı itiraz yolu öngörmemiştir. Ancak rezerv yapı alanı tespiti, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından tesis edilen bir işlem olduğu için bu tespite karşı yargı yoluna başvurulabilir. Zira Kanun’a göre, Kanun uyarınca tesis edilen işlemlere karşı 30 gün içinde İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümleri uyarınca idare mahkemesinde dava açılması mümkündür (m.6/f.9).

Rezerv yapı alanı, yeni yerleşim alanı olarak kullanılacak yerlerin belirlenmesidir. Rezerv yapı alanı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenir. Rezerv yapı alanı belirlenirken Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşü alınır. TOKİ, idare, taşınmaz maliki olan gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan rezerv yapı alanı belirlenmesi talebinde bulunabilir. Rezerv yapı alanı belirlenmesi talebi Yönetmelik’in 4’üncü maddesinde belirtilen belgeler ile yapılır. Anılan belgeler şunlardır: a) Alanın büyüklüğünü de içeren koordinatlı hâlihazır haritası, b) Alanın uydu görüntüsünü veya ortofoto haritası, c) Alanda bulunan kamuya ait taşınmazların listesi, ç) Alanda yapılacak inceleme neticesinde gözlemsel verilere dayanılarak hazırlanacak gerekçe raporu, d) Alanın

Devamını okumak için tıklayın…Rezerv yapı alanı nedir, nasıl belirlenir ve hangi belgelerle talep edilir?

Kanun ve Yönetmelik, riskli alan tespitine karşı itiraz yolu öngörmemiştir. Ancak riskli alan tespiti, Bakanlar Kurulu kararı ile olacağından Bakanlar Kurulu kararına karşı yargı yoluna başvurulmasına bir engel yoktur. 2575 sayılı Danıştay Kanunu uyarınca, Bakanlar Kurulu kararlarına karşı, Resmi Gazete’de yayım tarihinden itibaren (Kanun Ek Madde 1/f.2,a) 30 gün içinde (Kanun m.6/f.9) Danıştay’da dava açılır (m.24/1,a). Her ne kadar Kanun, dava açma süresini 30 gün olarak tayin etmiş ise de Danıştay, bir kararında, riskli alan tespitine karşı 30 gün içinde dava açılabileceği hususunun bildirilmemiş olması sebebiyle 60 günlük genel dava açma süresi içinde dava açılabileceği sonucuna ulaşmıştır. Kararda aynen şu

Devamını okumak için tıklayın…Riskli alan tespitine itiraz mümkün müdür?

Riskli alan tespitinin, teknik ayrıntıları mevzuatta yeterli biçimde düzenlenmemiştir. Ayrıca uygulamada, riskli alanlarda, her bir yapı için ayrı ayrı riskli yapı tespiti yapılmamaktadır. Bir bölgenin riskli alan olarak ilan edilmesi, üzerindeki yapılaşma gerekçesi ile dahi ilişkilendirilebilir. Buradan hareketle, örneğin, üzerindeki yapılaşmanın afet sonrası oluşacak araç trafiği sebebiyle can kaybına yol açacağından bahisle düzenlenecek teknik rapora istinaden bir bölgenin riskli alan ilân edilmesi akla gelebilir. Bir başka örnekte, siyasi tercihlere bağlı olarak bir mahalle riskli alan ilân edilerek kentsel dönüşüme konu olurken, hemen yanı başındaki mahallede hiçbir işlem yapılmaması mümkün olabilir. Kentsel dönüşümün hukuki altyapısının neden sağlam olması gerektiği buradaki örneklerden

Devamını okumak için tıklayın…Riskli alan tespitinin, kentsel dönüşümün amaçlarını istismar edecek şekilde yapılması mümkün müdür?

Riskli alan tespiti için başvuracak olan daima Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’dır. Riskli alan tespitini yapan ise daima Bakanlar Kurulu olacaktır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, riskli alan tespiti için başvururken Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın görüşünü alır. TOKİ, idare veya alandaki taşınmaz malikleri de gerekli belgeleri hazırlayarak doğrudan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na veya idareye başvurabilir. İdareye yapılan başvurular Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na iletilir. Bu durumda da riskli alan tespiti için başvuru, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın görüşü alınarak, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılacaktır.

Riskli alan, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can veya mal kaybına yol açma riski taşıyan alandır. Riskli alan tespitinin yapılabilmesi için alanın, can veya mal kaybına yol açma riskinin bulunması gerekir. Bu sebep, en genel sebeptir. Bunun dışında şu dört hâlin varlığında da riskli alan tespiti yapılabilir: i) Planlama veya altyapı hizmetlerinin yetersiz olması, ii) İmar mevzuatına aykırı yapılaşmanın bulunması, iii) Altyapı veya üstyapılarda hasar meydana gelmiş olması Bu üç hâlin ayrı ayrı veya birlikte bulunması riskli alan tespiti için yeterli değildir. Bu hâllerin kamu düzeni ve güvenliğini olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozması gerekir. iv) Alanın

Devamını okumak için tıklayın…Riskli alan tespiti nedir? Riskli alan tespiti hangi esaslara göre yapılır?