Beğenme Koşuluyla Satış (Tecrübe veya Muayene Şartıyla Satış)

TBK m. 249-252’de tanımlanan beğenme koşuluyla satış, alıcının onayı veya denemesi şartıyla satış olarak tanımlanır. Beğenme koşuluyla satış, alıcının satılanı denemesi (tecrübesi) veya incelemesi (muayenesi veya gözden geçirmesi) ve sonrasında onaylaması geciktirici iradi koşuluna bağlı bir parça satışı sözleşmesidir. Beğenme koşuluyla satış, alıcının satılanı deneyerek veya gözden geçirerek beğenmesi koşuluyla yapılan satıştır (TBK m. 249). Tanımdan da anlaşılacağı gibi, beğenme koşuluyla satışta bir satış sözleşmesi, mülkiyeti saklı tutmak için satışta olduğu gibi satış sözleşmesinin ifasına yönelik bir tasarruf işlemi değildir. Satış sözleşmesi, alıcının satılanı denemesi veya incelemesi sonrası beğenmesi gereken geciktirici bir iradi koşula bağlanır. Bu koşulun gerçekleşmesi, satış sözleşmesinin hukuka uygun olarak hüküm ve sonuçlarını doğurur.

TBK m. 250, “Beğenme koşuluyla satışta alıcı, satılanı kabul etmekte veya hiçbir sebep göstermeksizin geri vermekte serbesttir” (f. 1). Alıcının zilyetliğine geçmiş olsa bile, satılanın mülkiyeti satıcıda kalır.(f. 2)

Alıcının serbest arzu ve iradesine bağlı iradi koşulun varlığı, beğenme koşuluyla satışa özelliğini verir.

Alıcı, satılanı sözleşme veya adete göre gerekli süre içinde kabul edip etmediğini açıklamazsa, satıcı sözleşmeyle bağlılıktan kurtulur.(TBK Madde 251/1).

Böyle bir süre belirlenmemişse, satıcı uygun bir süre geçtikten sonra satılanı kabul edip etmediğini bildirmek için alıcıya ihtarda bulunabilir. Bu ihtara hemen cevap verilmezse satıcı sözleşmeden kurtulur.(TBK sayfa 251/2).

Satış konusu eşyanın deneme ve incelemesi alıcı tarafından gerçekleştiriliyorsa, beğenme koşulu gerçekleşir. Bu, satıcının ihtarı üzerine alıcı, satılanı beğenmediğini hemen bildirmez veya onu geri vermezse, sözleşme veya âdete göre gereken süre içinde veya böyle bir süre yoksa gerçekleşir.(TBK madde 252/1). Beğenme koşulu, alıcının satılanı deneme veya gözden geçirme amacını aşacak şekilde kullanması ya da herhangi bir çekince belirtmeksizin satış bedelinin tamamını veya bir kısmını ödemesiyle gerçekleşir.(TBK bölüm 252/2).

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir