Hastanın Bilgilendirilmiş Onamı ve Rıza — Mevzuattaki Düzenleme ve İstisnalar Sağlık hukukunda “rıza” pek çok normda açıkça ele alınmıştır. Hasta Hakları Yönetmeliği’nin “Tıbbi Müdahalede Hastanın Rızası” başlıklı 24. maddesi, her türlü tıbbi işlem için hastanın onamını şart koşar; hasta küçük ya da kısıtlıysa, onam veli veya vasiden alınır. Aynı ilke Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarz-ı İcrasına Dair Kanun’un (TŞSTİDK) 70/c-1 bendinde de yer alır: “Tabipler, diş tabipleri ve dişçiler, yapacakları her türlü ameliyede, önce hastanın—hasta küçük veya hacir altındaysa veli ya da vasinin—muvafakatini almak zorundadır.” Hastanın, kendisine önerilen tedaviyi reddetme özgürlüğü de vardır. Örneğin bir kanser hastası kemoterapiyi kabul etmeyebilir;

Devamını okumak için tıklayın…Hastanın Bilgilendirilmiş Onamı ve Rıza — Mevzuattaki Düzenleme ve İstisnalar

Klasik Tedavi Dışındaki Yöntemlerin Uygulanabilmesi İçin Aranan Şartlar Hasta Hakları Yönetmeliği m. 27, sıradan tedavi seçenekleri dışındaki uygulamalara ancak aşağıdaki ölçütler bir arada gerçekleştiğinde izin verileceğini öngörür: Klasik yöntemlerin yetersizliği ve yeni yöntemin üstünlük ihtimali – Klinik ya da laboratuvar incelemeleri, mevcut bilimsel (klasik) tedavilerin hastaya yarar sağlamayacağını ortaya koymalı; ayrıca önerilen alternatif yöntemin hastaya muhtemel faydasının ve klasik tedavilere nazaran daha elverişsiz sonuç doğurmayacağının kabul edilebilir kanıtlara dayanması gerekir. Önceden hayvan deneyleriyle yeterli ölçüde sınanmış olma – Sıradan uygulama dışında kalan yöntemin, insanlar üzerinde denenmeye geçmeden önce deney hayvanları üzerinde yeterince test edilerek olumlu etkilerinin gösterilmiş olması zorunludur. Tamamen

Devamını okumak için tıklayın…Klasik Tedavi Dışındaki Yöntemlerin Uygulanabilmesi İçin Aranan Şartlar

Beklenmeyen Durumlarda Hasta Rızasının Sınırı Uygulamada sıkça karşılaşılan sorunlardan biri, hekim – hastadan belirli bir işleme ilişkin onay alarak müdahaleye başlamışken – ameliyat masasında öngörülmemiş başka bir gereklilikle karşılaştığında ortaya çıkar. Hastanın açık rızasının kapsamını aşan yeni bir girişim zorunlu görünüyorsa ne yapılacaktır? Özellikle genel anestezi altında bulunan bir hastada, önce uyandırıp ek onay almak mı gerekir, yoksa rıza alınmaksızın müdahaleye devam etmek mi? Bu ikilem bakımından benimsenen ölçütler kısaca şunlardır: Organ kaybı veya fonksiyon kaybı doğurabilecek; fakat müdahalenin geciktirilmesi hastanın yaşamını derhâl tehlikeye sokmayan hallerde Ek girişim ertelenmeli, hastanın bilinci yerine geldikten sonra açık muvafakati alınmalıdır. Hastanın hayatını doğrudan

Devamını okumak için tıklayın…Beklenmeyen Durumlarda Hasta Rızasının Sınırı

Hastanın (İlgilinin) Rızası Tıbbi bir girişimin meşru kabul edilmesinin ön şartlarından biri, hastanın –ya da müdahaleye konu olan kişinin– açık ve geçerli rızasının bulunmasıdır. Bu husus, hem Türk Medeni Kanunu’nda hem de Türk Ceza Kanunu’nda özel bir hukuka uygunluk nedeni olarak düzenlenmiştir. TMK m. 24/2: Kişi, üzerinde tasarruf edebileceği mutlak bir hakkı için rıza beyan ettiğinde, bu sınırlar içinde gerçekleştirilen fiil hukuka aykırılık niteliğini yitirir. TCK m. 26/2: Aynı mahiyetteki rıza, ceza sorumluluğunu da ortadan kaldırır. Ne var ki bireyin bedeni ve sağlığı üzerindeki tasarruf yetkisi mutlak ya da sınırsız değildir. Kişi, rızasıyla dahi olsa; Kişilik haklarından tamamen feragat edemez,

Devamını okumak için tıklayın…Hastanın (İlgilinin) Rızası

Tıbbi Müdahalede Yetkili Kişi Olma Koşulu Bir müdahalenin hukuka uygun sayılabilmesi, yalnızca tıbben gerekli (endikasyon) olmasına değil, aynı zamanda yetkili sağlık profesyoneli tarafından yerine getirilmesine bağlıdır. Kanun, hangi işlemlerin kimlerce yapılabileceğini meslek kurallarıyla ayrıntılı biçimde sınırlar: Mesleki ehliyet: Tıp fakültesi diploması ve Sağlık Bakanlığı onayı (diploma tescili) hekimlik yapmanın asgarî şartıdır. 2011’deki düzenlemeyle “Türk vatandaşı olma” koşulu kaldırılmış; denkliği onaylanan ve çalışma izni alan yabancı hekimlere de meslek icrasının yolu açılmıştır. Uzmanlık alanı: Her hekim, ancak eğitimini aldığı branşta müdahalede bulunabilir. Örneğin ruhsal bozuklukları bir nörolog, mide rezeksiyonunu bir pratisyen hekim yapamaz; bu işlemler sırasıyla psikiyatri ve genel cerrahi uzmanlarını

Devamını okumak için tıklayın…Tıbbi Müdahalede Yetkili Kişi Olma Koşulu