Anonim Şirkette Pay Sahiplerinin Şirkete Borçlanması

6335 sayılı kanunla değişik TTK m. 358/1 hükmü uyarınca, “Pay sahipleri, sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borçlarını ifa etmedikçe ve şirketin serbest yedek akçelerle birlikte karı geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmadıkça şirkete borçlanamaz.” Buna göre, pay sahiplerinin şirkete borçlanabilmesi için iki koşulun gerçekleşmesi gerekmektedir;

1. Pay sahiplerinin şirkete sermaye taahhüdünden doğan borçlarının tümünü ödemiş olmaları
2. Şirketin serbest yedek akçelerle birlikte karının geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olması gerekir.

Ayrıca belirtmek gerekir ki, şirket her yıl kar etmiş ve bunun da önemli bir kısmının ortaklara dağıtılmasına genel kurul karar vermişse, ortakların şirketten borç almaları zorlaşacaktır. Ancak, bunun bağımsız denetime tabi olmayan şirketlerde kontrolü mümkün olmadığından nasıl uygulanacağı kuşkuludur. Pay sahipleri ile şirket yöneticilerine sağlanan ve Kanunun temel ilkelerinden olan “sermayenin korunması ilkesi”ne açıkça aykırı bu düzenlemenin madde gerekçesine baktığımızda ise gerekçedeki ifadeyi doğal olarak bağlayıcı değil, aksine bir uyarı niteliğinde olduğunu görüyoruz. Çünkü anılan maddede, şirketten alınabilecek borcun koşulları, tutarı, oranı, vadesi veya geri ödeme şekline ilişkin hiçbir düzenleme yer almamakta, aksine bunlara ilişkin olarak gerekçede sadece, “şirket ortaklarının ve yöneticilerinin acil ihtiyaçlarının makul bir vade içerisinde ve şirketi zarara uğratmayacak şekilde karşılamasından söz edilmekte”, ancak maddede “makul vadenin” de ne olduğu ve borcun tutarı ve alınma koşulları hakkında hiçbir düzenlemeye yer verilmemekte ve şirkete borçlanacaklara “uyarı” olarak Türk Ceza Kanunu’nun bazı hükümleri hatırlatılmaktadır. Kapalı tip anonim şirketler ile limited şirketlerin bağımsız denetime tabi olmadığı da göz önüne alındığında, diğer ortakları borçlanmadan nasıl bilgi sahibi olacakları da ayrı bir sorundur. Bunun da ne derece etkili olacağı zaman içerisinde görülecektir. Borçlanma yasağına aykırı davranmanın yaptırımına ilişkin yayınımıza ulaşmak için lütfen buraya tıklayınız.