Kandaki alkol miktarının ölçümü için yapılan alkol muayenesi ve kan örneği alınması, özel kanunlar tarafından düzenlendiği için CMK m. 75 hükmünden ayrılmıştır (CMK m. 75/7).
Karayolları Trafik Kanunu ve Yönetmeliği, bu konuyu ele almıştır. Araç kullanırken en önemli şey, kandaki alkol miktarından yola çıkarak kişinin reaksiyon yeteneğini değerlendirmektir. Sonuç olarak, kandaki alkol miktarının yalnızca önemli olmadığı, aynı zamanda kişinin alkol dengesini koruyup koruyamadığı ve benzer durumların belirlenmesi gerekir.
Karayolları Trafik Kanununun 2013-6487 sayılı Kanunla değişik 48. maddesine dayanılarak çıkarılan Yönetmeliğin (KTY) 97. maddesine göre, uyuşturucu veya keyif verici madde alanlarla alkollü içki alma nedeniyle güvenli sürüme yetkisini kaybedenlerin araç sürmesini yasaklayan yönetmelik, birinci sayılanlarda kan veya idrar analizi yapılmasını, ikinci sayılanlarda durumun teknik cihazlarla belirlenmesini gerektirir.
Teknik cihazların kullanılmasını kabul etmeyen sürücüler için 2918 sayılı Kanunun 48. maddesinin 9. fıkrasında belirtilen miktarda idari para cezası ve iki yıllık sürücü belgesi geri alınması gerekir. Ayrıca, yasal sınırların üzerinde alkollü olarak araç kullandığı belirlenen sürücüler ve teknik cihazların kullanılmasını kabul etmeyen ve bu nedenle hakkında işlem yapılan sürücüler araç kullanmaktan men edilir. Teknik cihazla yapılan ölçüm sonuçlarına itiraz edilmesi durumunda, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 27. maddesi uyarınca yapılan işlemlere itiraz ilgili mahkemelere yapılır.
Yönetmelik uyarınca, teknik araçlar uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin belirlenmesinde kullanılır. Teknik araç kullanımını kabul etmeyen sürücülere KTK idari para cezası verilir ve sürücü belgesi iki yıl boyunca geri alınır ve sürücü mahalli zabıtaya CMK kapsamında tespit edilmesi için teslim edilir.
KTY ayrıca yaralanma veya ölümle sonuçlanan kazaları ve trafik görevlilerince ele alınan maddi hasarlı trafik kazalarını düzenlemektedir. Kollukça, ikinci ve üçüncü fıkraların (a) bentlerinde belirtilen teknik cihazlar, bu tür trafik kazaları sonrasında sürücülerin uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanıp kullanmadıklarını veya kanlarında alkol miktarını belirlemek için kullanılır. Trafik kazasında yaralanma, ölüm veya trafik görevlilerince el konulan maddi hasarlı kazaya karışan sürücüler, KYTK 48/9’da belirtilen miktarda idari para cezası ile sürücü belgesi iki yıl süreyle geri alınır. Ölçüme izin vermeyen veya ölçüm sonuçlarına itiraz eden sürücüler; yaralanma veya ölümle sonuçlanan trafik kazalarında, sürücü mahalli zabıta tarafından en yakın adli tıp kurumuna, adli tabipliğe veya Sağlık Bakanlığına bağlı bir sağlık kuruluşuna götürülür ve alkol veya uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmış olup olmadığını belirlemek için. Yapılan tespitler sonucunda uyuşturucu veya uyarıcı madde kullandığı veya alkollü olduğu belirlenenler hakkında 2918 sayılı Kanunun 48. maddesinin eylemine uygun olarak işlem yapılır. Sürücünün bir trafik kazasında ölmesi veya teknik cihaza üfleyemeyecek kadar yaralanması durumunda, kan, tükürük veya idrar gibi vücudundan örnekler alınarak alkol, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanıp kullanmadığı tespit edilir. Yapılan tespitler sonucunda uyuşturucu veya uyarıcı madde kullandığı veya alkollü olduğu belirlenenler, KYTK 48. maddesinin eylemine uygun olarak işlem görür.
Bunun dışında, Türk Ceza Kanunu’nun sarhoşlukla ilgili maddeleri (PVSK “2002-4744” m. 13) alkol testi yapılmasını zorunlu kılmaktadır.
Karayolları Trafik Kanunu’na (KTK m. 48/son fıkra), “uyuşturucu veya keyif verici maddelerin cinsleri ile alkollü içkilerin etki dereceleri ve kandaki miktarları, tespit usulleri ve muayene şartları hazırlanan yönetmelikle düzenlenir” denir. Kanunla düzenlendiği için kolluğun rızası olmasa da bu tür tespitler yapılabilir.
Sarhoşlukla ilgili suçlar için de alkol testi gereklidir (PVSK “2002-4744” m. 13). Yeni kanuna göre, alkol muayenesi kan alınarak yapılamayacak ve iki yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda başka yöntemler kullanılacak.