Konunun önemini göz önünde tutan Anayasa, tutuklama ve yakalama koşulları gerçekleşmeden, nedenler söz konusu olmadan kişilerin özgürlüklerinin kısıtlanması ile uğrayacakları her türlü zararın devlet tarafından karşılanması ilkesini benimsemiştir. Anayasada, devletin zararları, tazminat hukukunun genel prensiplerine göre tazmin edeceği maddede belirtilmiştir. Bu değişikliğin sonuçları aydınlığa kavuşacaktır. Ancak ülkemizde bireyin hak ve özgürlüklerinin daha sağlam temeller üzerine oturtulması ve toplumda demokratikleşmeyi sağlamak amacıyla, Anayasa’da 2001 değişikliği yapıldığına göre, devletin ödemesi gereken tazminatın, tazminat hukukunun genel ilkelerine göre belirlenmesi ilkesi, bundan böyle tazminatların haksız yakalama ve tutuklamanın doğurduğu zararları ortadan kaldıracak boyutlar kazanması amacı taşıdığı söylenebilir. Anayasanın hukuka aykırı tutuklama ve yakalamaların doğurduğu

Devamını okumak için tıklayın…Kişi haksız ya da hukuka aykırı olarak tutuklanırsa veya yakalanırsa devlet zararları öder mi?

Önödeme yargılamasız cezalandırmanın bir başka çeşididir. Böyle bir yolun yasalarda kabulünün temel düşüncesi dava ekonomisine dayanmaktadır. Önödemede savcı yaptığı araştırma sonunda, suçun işlendiğini tespit ettiğinde, ilgilinin kabulüne bağlı olarak bu yol devreye girmekte, savcının belirlediği cezanın ödenmesi ile yargılama mekanizması hiç harekete geçmemektedir. Önödeme gerçekleştiğinde, hazırlık soruşturmasından doğrudan doğruya infaz aşamasına geçilmektedir. Yargılama yapılmamaktadır. Önödemenin temel amacı, hafif yaptırımlı suçlar için faille devlet arasında bir uyuşma sağlamaktır. Kendisine suç yüklenen sanık, yasada belirli cezayı ödediğinde, yargılama yapılmamaktadır.

Uzlaştırma, temelde fail ile mağdurun anlaşması nedeniyle, ceza yargılaması faaliyetinin yapılmaması ya da başlamış olan yargılamanın bu nedenle sona erdirilmesi anlamını taşır. Uzlaştırmada amaç, önemsiz suçlardan ötürü, koşullar gerçekleştiğinde, yargılamadan kaçınmaktır. Bu yolla dava ekonomisini sağlamaktır. Uzlaştırmanın tarafları suçun faili ile suçtan zarar görenidir(SZG). gerçek kişi olabileceği gibi, özel hukuk tüzel kişisi de olabilir. Maddede sözü edilen özel hukuk tüzel kişileri, dernekler, vakıflar, şirketler olarak belirtilebilir. Bu durumda tüzel kişiye karşı işlenmiş bir suç söz konusu olmak gerekir. Örnek: Bir karşılıksız çek suçunun SZG’si bir şirket olabilir. Failin bir şirkete verdiği çeki ödememesi halinde, bu varsayım gerçekleşir. Uzlaştırma CMK’da bir

Devamını okumak için tıklayın…Uzlaştırma nedir? Uzlaştırmanın esasları nelerdir?

Bu konuda özel bir yasa uygulanır. Bu yasa 1990 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu özel yasa kamu görevlileri ile onların suç ortaklarının görev suçlarında özel soruşturma yöntemi öngörmekte, MMK’nin uygulanamayacağı belirtilmektedir. Bu konuda dikkat edilecek husus, bu yasanın ancak yasada öngörülen suçlar hakkında uygulanacağıdır. Bu bakımdan bu kapsamda yer almayan suçlar için memurların yargılanması yasası uygulanacaktır. Yasa kapsamında yer alan suçların ihbarını ayrıntılı biçimde düzenlemiştir. İhbarlar doğrudan doğruya C. Başsavcılıklarına yapılacak, bu konuda bir tutanak düzenlenecek tutanağın bir örneği muhbire verilecektir.

Türk ceza adalet sisteminde bu konuyu düzenleyen özel bir yasa vardır. Bu yasanın ve yolun özelliği yalnızca ön soruşturma evresini düzenlemesidir. Bir olayda son soruşturma CMK’da öngörülen kurallara ve ilkelere tabidir. Sözü geçen özel yasa kamu görevlilerinin yalnızca “görevleri sebebiyle işledikleri suçlar” nedeniyle uygulanır. Görev sebebiyle suç demek, bir kamu görevlisinin görevinden doğan suç demektir. Burada işlendiği iddia edilen suçlar görev arasında bir ilişki söz konusudur. Bu bağlamda görevi kötüye kullanma, görevi ihmal, efrada kötü muamele bu kapsamda yer alır. Rüşvet, irtikâp, ihtilas, zimmet ise başka bir özel yargılama yasasına tabidir. Bu yasa aşağıda ele alınacaktır.